Spierpijn bij je paard: wat helpt?

Een paard kan niet aan je vertellen of hij spierpijn heeft na een intensieve training, wedstrijd of andere inspanning. Vaak merk je dit aan je paard wanneer hij stijf is tijdens de volgende training of minder fanatiek het land in rent. Om prestaties en herstel optimaal te ondersteunen wil je je paard helpen om spierpijn te voorkomen.  

De gezondheid van (sport)paarden is belangrijk om ervoor te zorgen dat jouw paard niet alleen nu maar ook op de lange termijn gezond is en kan blijven presteren. Er zijn meerdere wetenschappelijke onderzoeken wereldwijd uitgevoerd om te onderzoeken hoe de gezondheid van (sport)paarden op de lange termijn ondersteunt kan worden, een van deze onderwerpen is de stress en ontstekingsreactie als gevolg van inspanningen/trainingen.

Hoe reageren de spieren van een paard op inspanning?

Tijdens inspanning ontstaan kleine ontstekingen aan het spierweefsel en komen stresshormonen vrij. Een ontsteking is de beschermende reactie van het lichaam op verstoringen van weefselhomeostase (het proces waarbij het lichaam de stabiliteit van weefsels reguleert). Deze beschermende ontstekingsreactie is nodig voor aanpassingen als gevolg van trainingen, bijvoorbeeld voor het ontwikkelen van extra spiermassa (spiergroei).

Wist je dat een paard door trainingen geen extra spiercellen aanmaakt maar dat de al aanwezige spiercellen zich ontwikkelen door de kleine ontstekingsreactie die ontstaat door inspanning? Dit wordt spier hypertrofie genoemd. Het tegenovergestelde van hypertrofie is atrofie. Bij spieratrofie neemt de spiermassa af.

Je wil dus bij het trainen van je paard wel de aanmaak van extra spiermassa ondersteunen maar een te grote ontsteking reactie wil je voorkomen. Een te grote ontstekingsreactie kan namelijk zwelling, warmte, pijn en verlies van functie veroorzaken. Dit zorgt dus voor de bekende spierpijn bij je paard. Een grote of onopgeloste ontsteking kan onnodige (spier)cel schade veroorzaken. Hierom wil je met het rantsoen een passend niveau van de ontstekingswaarde ondersteunen.

Hoe kan ik mijn paard ondersteunen met voeding bij spierpijn?

Elk paard heeft een passend en gebalanceerd rantsoen nodig met voldoende ruwvoer. De basis van elk paardenrantsoen zijn vezels, ook voor sportpaarden. Voldoende vezels zijn belangrijk voor de fysieke en mentale gezondheid van paarden. Daarnaast komt de energie uit vezels langzaam vrij wat belangrijk is voor het uithoudingsvermogen van paarden.

Naast voldoende (langzaam vrijkomende) energie hebben paarden die getraind worden een hogere behoefte aan verschillende voedingstoffen zoals bijvoorbeeld eiwitten. Eiwitten, uit bijvoorbeeld luzerne, zijn de bouwstenen van spieren. Het is dus van belang dat deze voldoende in het rantsoen aanwezig zijn als paarden getraind worden. Daarnaast zijn onder andere elektrolyten en vitamine E belangrijke voedingstoffen voor de spieren van (sport)paarden. Om te garanderen dat niet alleen de gehaltes maar ook de verhoudingen van vitamine, mineralen en sporenelementen kloppen in het rantsoen is het verstandig om een gebalanceerd voer te kiezen en daar de aanbevolen hoeveelheid van te voeren in plaats van meerdere voeders/supplementen met elkaar te combineren.

Als aanvulling op een gebalanceerd rantsoen in vitamine, mineralen en sporenelementen zijn er aanvullende voeders om het herstel van je paard te ondersteunen zoals de Hartog Digest wat een bron is van vezels, gezonde eiwitten en postbiotica. Voedingsadditieven, zoals postbiotica, zijn onderzocht in meerdere wetenschappelijke studies vanwege hun immuun versterkende en ontstekingsremmende effecten.

Wetenschappelijke studie naar ontstekingsreacties bij paarden

Om te onderzoeken hoe de postbiotica die in de Hartog Digest is toegevoegd herstel ondersteunt is er wetenschappelijk onderzoek gedaan. Achtien paarden werden verdeeld over twee groepen en kregen hetzelfde management en rantsoen. Bij één van de twee groepen werd de postbiotica aan het rantsoen toegevoegd. Na acht weken werd er onderzocht of er een verschil te zien was in het herstel na inspanning tussen deze twee groepen. Dit werd onderzocht door in het bloed te zoeken naar ontsteking en stress indicatoren.

Bij beide groepen werd er aan het begin van de 8 weken en aan het eind van de 8 weken bloedsamples genomen daarnaast werden er na een training in een trainingsmolen bloedsamples genomen na 0, 1, en 6 uur.

Stress indicator (cortisol concentratie)

Cortisol, ook wel het stresshormoon genoemd, speelt een rol in veel lichaamsprocessen en helpt bij het herstellen van cellen na inspanning. Een teveel aan cortisol kan echter leiden tot te veel weefselafbraak.

Tijdens het onderzoek bleek dat beide groepen direct na de inspanning (het bloedsample van 0 uur) verhoogde cortisol waardes hadden. Bij de paarden die postbiotica gevoerd kregen herstelde de cortisol waardes echter sneller. De cortisol gehaltes van de paarden die postbiotica gevoerd kregen waren al hersteld na 1 uur. De waardes van de paarden die geen postbiotica gevoerd kregen waren weer op hetzelfde niveau als voor de training na 6 uur.

Ontsteking indicator (serum amyloïde)

Zoals eerder besproken veroorzaakt inspanning een mini ontstekingsreactie aan het spierweefsel wat positief is voor de spiergroei, maar wil je een te grote ontsteking voorkomen om schade te voorkomen. Bij het uitgevoerde onderzoek bleek dat de ontsteking indicator bij paarden die geen postbiotica gevoerd kregen steeg. Terwijl bij de paarden die postbiotica gevoerd kregen de ontsteking biomarker niet significant steeg.

Hoe de postbiotica een positief effect heeft op de stress en ontstekingsreactie wordt nog niet 100% begrepen door onderzoekers. Verschillende componenten van postbiotica, zoals celwand β-glucanen, worden herkend door immuun cellen in het darmslijmvlies, en activering daarvan kan leiden tot verschillende immuun stimulerende effecten. Daarnaast kan de vermindering van schadelijke bacteriën door postbiotica ook helpen ontstekings- en immunologische reacties te verminderen.

4 Tips om spierpijn bij je paard te voorkomen

Maar wat kan je nu als paardeneigenaar daadwerkelijk doen om je paard te ondersteunen na inspanning? Wij geven je hiervoor graag enkele tips!

1. Voer een rantsoen op basis van ruwvoer aan je paard voor fysieke en mentale gezondheid
2. Voer de Hartog Digest als bron van postbiotica om ondersteuning te bieden aan het immuunsysteem en ontstekingsreacties
3. Geef je paard altijd beschikking tot schoon drinkwater
4. Voer een gebalanceerd rantsoen met voldoende…
   1. Eiwitten
   2. Energie
   3. Vitamine, mineralen en sporenelementen
   4. Elektrolyten

Twijfel je? Of zou je graag wat specifieker advies willen? Wij bieden hier gratis voeradvies aan.